Uitvaartspreker Franz Escher krijgt op zijn negentiende verjaardag een legpuzzel met een afbeelding van M.C. Escher cadeau van een vriendin. Hij heeft zo zijn bedenkingen bij dat kinderachtig prul. Toch zal hij in de loop der jaren een fervent verzamelaar worden. Naast zijn puzzelmanie is Escher verslaafd aan boeken over de maffia. Als op zeker moment een stopcontact in zijn woning steeds vaker uitvalt – het wackelt – belt hij een elektricien. In afwachting van diens komst pakt hij een boek over een jeugdcrimineel uit Aspromonte die tot kroongetuige is bestempeld. Deze Elio Russo heeft zevenentwintig maffiakopstukken verraden, waarmee hij strafkorting heeft afgedwongen. Hij komt in een beschermingsprogramma en krijgt een nieuwe identiteit. Escher leest:
“Elio erschrak, weil er im Nachdenken über Gründe für Falcones verändertes Verhalten kurz eingeschlafen war. Er konzentrierte sich wieder auf das Buch, das ihm helfen sollte, so lange wach zu bleiben bis Svens Schnarchens laut genug war.”
Niets bijzonders zou je zeggen. Wat blijkt echter: in de daarop volgende zin duikt de lezer in het hoofd van Elio die een boek pakt in afwachting van zijn vrijlating.
“Es handelte von einem Typen, der Escher hiess wie irgendein anderer Typ, der ehefalls Escher hiess.”
De onderzoeksrechter die Russo zijn vrijheid gunt, bezoekt samen met hem diens graf:
Elio Russo 2.5.1981 – 11.6.2002.
“ ‘Heute is der 11.6.2002’, sagte Elio.
Falcone nickte. ‘Du hast dich umgebracht’, sagte er.
‘Auf welche Weise?’
‘Geht dich nichts an. Privatsache.’
‘Aber meine Privatsache.’
‘Nein, du bist Marko Steiner.’ ”
Jaren later komt deze Marko Steiner aan de deur bij Escher om zijn wandcontactdoos, of in lekentaal stopcontact, te repareren. Escher begaat een blunder, waarna Steiner tegen de vlakte gaat. Even later wordt de man doodverklaard.
Wackelkontakt is een bijzonder boek. Iedere keer neemt Franz het over van Elio/Marko en andersom. Het verhaal rept voort zonder witregels, de auteur valt niet in herhaling. Is dat verwarrend voor de lezer? Geenszins. Het klinkt als een goedkope truc, maar het is voortreffelijk uitgewerkt. Wackelkontakt is dan ook een ingenieus opgebouwd verhaal. Daarnaast bevat het spanningselementen – een ontvoering – en humoristische zijpaden, bijvoorbeeld als Elio/Marko Frauke Schnabel in de arm neemt om hem Duits te leren.
“Frau Schnabel war so alt wie seine Grossmutter und so mager wie Donatella, von der es hiess, das sie ein ganzes Jahr nichts gegessen hat, nachdem die Köpfe ihrer beiden Söhne im Schaufenster des Friseurs aufgetaucht waren.”
Of bijvoorbeeld de scène met waardeloos geachte aandelen. In 1996 is Eschers boek Eine traurige Angelegenheit verschenen. Hij heeft een voorschot van 10.000 D-Mark ontvangen van de uitgeverij, maar het boek slaat niet aan en er worden slechts zo’n 300 exemplaren van verkocht. Het voorschot belegt hij in aandelen, een fonds dat vlak daarna crasht. Dus kijkt hij er niet meer naar om, totdat hij geld nodig heeft om zijn schuldgevoel af te kopen. Inmiddels blijken de vergeten aandelen een fortuin waard.
“Warscheinlich bin ich einer der erfolgreichsten Schriftsteller aller Zeiten!”
De wijze waarop de bank hem vervolgens wil afhouden van zijn onzalige idee het geld cash mee te nemen, is hilarisch.
Met Wackelkontakt heeft Haas een meesterwerk geschreven. De Nederlandse vertaling zal in de zomer van 2026 bij Meridiaan Uitgevers verschijnen onder de (werk)titel Kortsluiting.
