Geen uitweg uit de huidige situatie

J.M. Coetzee – De Pool

door | nov 30, 2023 | Recensies

In januari verraste uitgeverij Cossee ons met een geheel ander werk van Coetzee dan dat wat we van hem gewend zijn: een novelle. Bovendien zijn de karakters minder uitgesproken uitgewerkt dan in zijn eerdere werk. Het is aan de lezer om uit de handelingen van Beatriz en Witold hun karakters op te maken. Juist dan kan een leesclub meerwaarde bieden, aangezien iedereen een verhaal weer net iets anders interpreteert.

2015. Beatriz, eind veertig, is lid van het comité van de Concertkring. Maandelijks organiseert de Kring recitals in Sala Mompou, de gotische wijk van Barcelona. De bankiersvrouw slijt haar dagen ‘met goede werken’. Tot haar verbazing heeft het comité, of meer specifiek haar flirt van een vriendin Margarita, een Poolse pianist uitgenodigd die bekend staat om zijn vertolkingen van Chopin. Aangezien Margarita op het laatste moment verhinderd is, krijgt Beatriz de taak toegewezen de pianist op te vangen. Ze heeft er allesbehalve zin in, en als het ook nog eens een oude man betreft – hij is geboren in 1943 – kwijnt het laatste beetje enthousiasme weg.

De Pool, Witold Walczykiewicz, blijkt een bescheiden, ietwat introverte man te zijn. Als een blok valt hij voor de bankiersvrouw en overlaadt haar nederig met loftuitingen. Beatriz reageert daar nukkig op, maar beseft langzaam maar zeker dat er dus toch iemand is die om haar geeft, in tegenstelling tot haar echtgenoot. Langzaam maar zeker manipuleert zij de pianist, laat zij hem naar haar pijpen dansen. Dan ontstaat er een prachtige rituele dans tussen twee mensen die niet met elkaar kunnen, maar zonder elkaar nauwelijks nog een doel in het leven hebben.

De thematiek van De Pool is die van gezien willen worden, serieus genomen worden door de mensen om je heen; te weten dat je ertoe doet. Daarbij komen minder vriendelijke aspecten van de mens naar voren, zoals manipulatie en opportunisme. Als de pianist uiteindelijk uit beeld verdwijnt, besluit Beatriz dat zij hem op geheel eigen wijze zal blijven ‘ontmoeten’. 
Wederom schenkt Coetzee de lezer een schitterend verhaal, zoals we van hem gewend zijn.