Het schijnt dat bekende uitgeverijen honderden ongevraagde manuscripten per jaar ontvangen. Literair agentschap Sebes & Bisseling – het agentschap dat in de loop der jaren het merendeel der debutanten aan een uitgeverij hielp – heeft zelfs een manuscriptenstop ingesteld. Het is bijna onmogelijk als debutant de aandacht van een uitgeverij te trekken.
50+? Vergeet het maar!
Uitgeverijen zijn niet geïnteresseerd in werk van debutanten boven een zeker leeftijd. Tenzij je een bekende Nederlander bent of dat het je lukt regelmatig met je ponem op tv te verschijnen. Ook kruiwagens spelen een belangrijke rol in potentieel toekomstig succes. Moet je uitgeverijen dat verwijten? Een debuut verkoopt vaak niet meer dan 300 exemplaren, inclusief die voor familie en vrienden. Bovendien is de boekhandel huiverig voor een debuut. Beter kun je de schaarse schapruimte reserveren voor een titel met minder risico.
In het algemeen is een debuut dus een investering voor een uitgeverij, het is een project dat geld kost in plaats van dat het iets oplevert. Buiten de directe kosten zoals redactie, persklaar maken, drukken, invoer bij Centraal Boekhuis, et cetera, moet personeel worden betaald dat zich met die debutanten bezighoudt. Het is dus niet vreemd dat uitgeverijen kiezen voor jonge auteurs áls zij hun deuren al openen voor een debutant: zij kunnen aan een oeuvre bouwen. Als eenmaal een volgend boek goed gaat verkopen, stijgt de interesse voor eerder verschenen titels van die auteur. Herman Koch is een voorbeeld van een dergelijke ontwikkeling. Pas nadat zijn roman Het diner de bestsellerstatus bereikte, kwam er belangstelling voor eerdere (en latere) titels van zijn hand.
Is Uitgeverij GiST dan gek met haar uitgeefbeleid?
Economisch gezien luidt het korte antwoord: ja. Hoe meer levenservaring, hoe genuanceerder je schrijft; vaak beter ook. Dat is onze vaste overtuiging. Financieel gezien laat dit beleid te wensen over, maar als een titel goed verkoopt, maakt dat de uitgave van nieuwe titels mogelijk. Eerlijk is eerlijk: die bestseller is nog niet gekomen. Voorlopig is het liefdewerk, oud papier. Maar wát een energie levert het op. En dat is onbetaalbaar (zolang de bankrekening het toelaat)!
Laat het leven GiSTEN!